سخنان گهربار امام رضا (ع)
. مؤمن ، مؤمن واقعى نیست ، مگر آن كه سه خصلت در او باشد : سنتى از پروردگارش و سنتى از پیامبرش و سنتى از امامش . اما سنت پروردگارش ، پوشاندن راز خود است ، اما سنت پیغمبرش ، مدارا و نرم رفتارى با مردم است ، اما سنت امامش صبر كردن در زمان تنگدستى و پریشان حالى است
(اصول كافى ، ج 3 ، ص 339)
. دوست هركس عقل او ، و دشمنش جهل اوست
(تحف العقول ، ص 467)
. دوستى با مردم ، نیمى از عقل است
(تحف العقول ، ص 467)
. عقل شخص مسلمان تمام نیست ، مگر این كه ده خصلت را دارا باشد : از اوامید خیر باشد ، از بدى او در امان باشند ، خیر اندك دیگرى را بسیار شمارد ، خیر بسیار خود را اندك شمارد ، هرچه حاجت از او خواهند دلتنگ نشود ، در عمر خود از دانش‌طلبى خسته نشود ، فقر در راه خدایش از توانگرى محبوبتر باشد ، خوارى در راه خدایش از عزت با دشمنش محبوبتر باشد ، گمنامى را از پرنامى خواهانتر باشد . سپس فرمود : دهمى چیست و چیست دهمى ! به او گفته شد : چیست ؟ فرمود : احدى را ننگرد جز این كه بگوید او از من بهتر و پرهیزگارتر است
(تحف العقول ، ص 467)
. پیوند خویشاوندى را برقرار كنید گرچه با جرعه آبى باشد ، و بهترین پیوندخویشاوندى ، خوددارى از آزار خویشاوندان است
(تحف العقول ، ص 469)
. حضرت رضا ( ع ) همیشه به اصحاب خود مى‌فرمود : بر شما باد به اسلحه‌پیامبران ، گفته شد : اسلحه پیامبران چیست ؟ فرمود : دعا
(اصول كافى ، ج 4 ، ص 214)
. از نشانه‌هاى دین فهمى ، حلم و علم است ، و خاموشى درى از درهاى حكمت‌است . خاموشى و سكوت ، دوستى آور و راهنماى هر كار خیرى است
(تحف العقول ، ص 469)
. زمانى بر مردم خواهد آمد كه در آن عافیت ده جزء است ، كه نه جزء آن دركناره‌گیرى از مردم ، و یك جزء آن در خاموشى است
(تحف العقول ، ص 470)
. بخیل را آسایشى نیست ، و حسود را خوشى و لذتى نیست ، و زمامدار را وفایى نیست ، و دروغگو را مروت و مردانگى نیست
(تحف العقول ، ص 473)
. به خداوند خوشبین باش ، زیرا هركه به خدا خوشبین باشد ، خدا با گمان‌خوش او همراه است ، و هركه به رزق و روزى اندك خشنود باشد ، خداوند به كردار اندك او خشنود باشد ، و هركه به اندك از روزى حلال خشنود باشد ، بارش سبك و خانواده‌اش در نعمت باشد و خداوند او را به درد دنیا و دوایش بینا سازد و او را از دنیا به سلامت به دار السلام بهشت رساند
(تحف العقول ، ص 472)
. ایمان چهار ركن است : توكل بر خدا ، رضا به قضاى خدا ، تسلیم به امرخدا ، واگذاشتن كار به خدا
(تحف العقول ، ص 469)
. از امام رضا درباره بهترین بندگان سؤال شد . فرمود : آنان هرگاه نیكى‌كنند خوشحال شوند ، و هرگاه بدى كنند آمرزش خواهند ، و هرگاه عطا شوند شكر گزارند ، و هرگاه بلا بینند صبر كنند ، و هرگاه خشم كنند . درگذرند
(تحف العقول ، ص 469)
. زمانى كه حاكمان دروغ بگویند ، باران نبارد و چون زمامدار ستم ورزد ،دولت ، خوار گردد ، و اگر زكات اموال داده نشود چهار پاپان از بین روند
(بحار الانوار ، ج 73 ، ص 373)
. هر كس اندوه و مشكلى را از مؤمنى برطرف نماید ، خداوند در روز قیامت‌اندوه را از قلبش برطرف سازد
(اصول كافى ، ج 3 ، ص 268)
. بعد از انجام واجبات ، كارى بهتر از ایجاد خوشحالى براى مؤمن ، نزدخداوند بزرگ نیست
(بحار الانوار ، ج 78 ، ص 347)
. بر شما باد به میانه‌روى در فقر و ثروت ، و نیكى كردن چه كم و چه زیاد ،زیرا خداوند متعال در روز قیامت یك نصفه خرما را چنان بزرگ نماید كه مانند كوه احد باشد
(بحار الانوار ، ج 78 ، ص 346)
. به دیدن یكدیگر روید تا یكدیگر را دوست داشته باشید و دست یكدیگر رابفشارید و به هم خشم نگیرید
(بحار الانوار ، ج 78 ، ص 347)
. بر شما باد راز پوشى در كارهاتان در امور دین و دنیا . روایت شده كه" افشاگرى كفر است " و روایت شده " كسى كه افشاى اسرار مى‌كند با قاتل شریك است " و روایت شده كه " هرچه از دشمن پنهان مى‌دارى ، دوست تو هم بر آن آگاهى نیابد "
(بحار الانوار ، ج 78 ، ص 347)
. آدمى نمى‌تواند از گردابهاى گرفتارى با پیمان‌شكنى رهایى یابد ، و ازچنگال عقوبت رهایى ندارد كسى كه با حیله به ستمگرى مى‌پردازد
(بحار الانوار ، ج 78 ، ص 349)
. با سلطان و زمامدار با ترس و احتیاط همراهى كن ، و با دوست با تواضع ،و با دشمن با احتیاط ، و با مردم با روى خوش
(بحار الانوار ، ج 78 ، ص 356)
. هر كس به رزق و روزى كم از خدا راضى باشد ، خداوند از عمل كم او راضى‌باشد
(بحار الانوار ، ج 78 ، ص 356)
. به راستى كسى كه در پى افزایش رزق و روزى است تا با آن خانواده خود را اداره كند ، پاداشش از مجاهد در راه خدا بیشتر است
(بحار الانوار ، ج 78 ، ص 339)
. هرگز دو گروه با هم روبه‌رو نمى‌شوند ، مگر این‌كه نصرت و پیروزى با گروهى‌است كه عفو و بخشش بیشترى داشته باشد
(تحف العقول ، ص 470)
. مبادا اعمال نیك و تلاش در عبادت را به اتكاى دوستى آل محمد ( ع ) رهاكنید ، و مبادا دوستى آل محمد ( ع ) و تسلیم براى آنان را به اتكاى عبادت از دست بدهید ، زیرا هیچ كدام از این‌دو به تنهایى پذیرفته نمى‌شود
(بحار الانوار ، ج 78 ، ص 347)
. عبادت پر روزه داشتن و نماز خواندن نیست ، و همانا عبادت پر اندیشه‌كردن در امر خداست
(تحف العقول ، ص 466)
. كسى كه نعمت دارد باید كه بر عیالش در هزینه وسعت بخشد
(تحف العقول ، ص 466)
. كمك تو به ناتوان بهتر از صدقه دادن است
(تحف العقول ، ص 470)
. سخاوتمند از طعام مردم بخورد تا از طعامش بخورند ، و بخیل از طعام مردم‌نخورد تا از طعامش نخورند
(تحف العقول ، ص 470)
. هیچ بنده به حقیقت كمال ایمان نرسد تا سه خصلتش باشد : بینایى در دین ، و اندازه‌دارى در معیشت ، و صبر بر بلاها
(تحف العقول ، ص 471)
. ابن سكیت به آن حضرت گفت : امروزه حجت بر مردم چیست ؟ در پاسخ‌فرمود : همان عقل است كه به وسیله آن شناخته مى‌شود آن كه راستگو است از طرف خدا و از او باور مى‌كند ، و آن كه دروغگو است و او را دروغ مى‌شمارد ، ابن سكیت گفت : به خدا این است پاسخ
(تحف العقول ، ص 473)
. امام رضا ( ع ) در ضمن تجلیل از قرآن و اعجاز آن فرمودند : قرآن ریسمان‌محكم و بهترین راه به بهشت است ، قرآن انسان را از دوزخ نجات مى‌دهد ، قرآن به مرور زمان كهنه نمى‌شود ، سخنى همیشه تازه است زیرا براى زمان خاصى تنظیم نشده است ، قرآن راهنماى همه انسانها و حجت بر آنهاست ، هیچ اشكال و ایرادى به قرآن راه پیدا نمى‌كند ، قرآن از جانب خداوند حكیم فرود آمده است
(بحار الانوار ، ج 92 ، ص 14)
. عبدالسلام هروى مى‌گوید : از امام رضا ( ع ) شنیدم مى‌فرمود : خدا رحمت‌كند كسى را كه آرمان ما را زنده كند . گفتم : چگونه این كار را بكند ؟ فرمود : آموزشهاى ما را یاد بگیرد و به مردم بیاموزد
(وسائل الشیعة ، ج ، ص 102)
. هركس از خود حساب بكشد سود مى‌برد و هركس از خود غافل شود زیان‌مى‌بیند ، و هركس ( از آینده‌اش ) بیم داشته باشد به ایمنى دست مى‌یابد ، و هركس از حوادث دنیا عبرت بگیرد بینش پیدا مى‌كند ، و هركس بینش پیدا كند مسائل را مى‌فهمد و هركس مسائل را بفهمد عالم است
(بحار الانوار ، ج 78 ، ص 352)
. اگر بهشت و جهنمى هم در كار نبود باز لازم بود به خاطر لطف و احسان‌خداوند مردم مظ‌یع او باشند و نافرمانى نكنند
(بحار الانوار ، ج 71 ، ص 174)
. خداوند سه چیز را به سه چیز دیگر مربوط كرده است و به طور جداگانه‌نمى‌پذیرد . نماز را با زكات ذكر كرده است ، هركس نماز بخواند و زكات ندهد نمازش پذیرفته نیست . نیز شكر خود و شكر از والدین را با هم ذكر كرده است .
از این رو هركس از والدین خود قدردانى نكند از خدا قدردانى نكرده است . نیز در قرآن سفارش به تقوا و سفارش به ارحام در كنار هم آمده است . بنابراین اگر كسى به خویشاوندانش رسیدگى و احسان ننماید ، با تقوا محسوب نمى‌شود
(عیون اخبار الرضا ، ج 1 ، ص 258)
، , ,به ,ص ,است ,كه ,، ص ,، و ,، ج ,العقول ، ,تحف العقول
درباره این سایت